Генерал Бэн Ходжэс пра вайну ва Украіне: Надыходзіць кульмінацыйны момант
- 20.03.2022, 13:40
Праблемы Расеі з забеспячэннем і людскімі рэсурсамі толькі пагаршаюцца.
Амерыканскі генерал-лейтэнант у адстаўцы, былы камандзір войскамі ЗША ў Еўропе, ветэран войнаў у Іраку і Афганістане Бэн Ходжэс даў эксклюзіўнае інтэрв'ю сайту Charter97.org.
- Беларусы падтрымліваюць народ Украіны, але ці бачыце вы небяспеку таго, што Лукашэнка ўсё ж адправіць войскі для падтрымкі пуцінскіх агрэсараў?
- Пакуль я не бачыў прыкмет таго, што задзейнічаны наземныя войскі Беларусі. Я думаю, што яны могуць удзельнічаць, але не бачыў прыкмет значнага ўдзелу. Магчыма, ёсць нейкія дробныя эпізоды, але я іх не бачыў.
Вядома, тая падтрымка, якую Беларусь надае Расеі праз лагістыку, праз дазвол Расеі праводзіць аперацыі з Беларусі - гэта сумна, гэта робіць Беларусь саўдзельнікам. Урад Лукашэнкі з'яўляецца саўдзельнікам забойства нявінных украінцаў. Вось тое, што людзі ў Беларусі павінны разумець: іх урад дазваляе забіваць нявінных украінскіх мірных жыхароў, ён дазваляе Расеі страляць з гэтай тэрыторыі, праводзіць адтуль аперацыі, чыніць адтуль забеспячэнне.
Мяркую, што ў Беларусі ёсць некалькі БТГ (батальённых тактычных груп). Не ведаю, які ў іх узровень гатоўнасці, наколькі яны добрыя. Цяжка ўявіць, каб яны былі хоць колькі-небудзь лепшыя, чым расейскія БТГ, якія пакуль зарэкамендавалі сябе не вельмі добра. Але ўсё ж, гэта лічбы, а ў Расеі зараз праблемы з людскімі рэсурсамі: як са стратамі, так і з маральным духам. Такім чынам, я мяркую, што ціск прысутнічае, што Расея звернецца да Беларусі і скажа: «Нам патрэбныя гэтыя БТГ», хаця б для таго, каб дапамагчы абараніць забеспячэнне, напрыклад. Ці, можа, атакаваць украінскае забеспячэнне на Захадзе. Магчыма, яны могуць гэта зрабіць, але пакуль такой інфармацыі ў мяне няма.
- Наколькі сур'ёзныя страты нясе войска РФ ва Украіне?
- Што сапраўды бясспрэчна, дык гэта тое, што забітыя тысячы расейскіх жаўнераў. Нават калі ўзяць меншыя лічбы, якія дае Пентагон, 7 000 (гэта прыкладная ацэнка) - гэтая лічба за тры тыдні больш, чым страты ЗША за 20 гадоў у Іраку і ў Афганістане.
Такім чынам, прычына, па якой я гэта кажу ў тым, што нават калі прыняць кансерватыўную адзнаку, атрымліваецца шмат мёртвых жаўнераў, гэта адбываецца вельмі хутка. Вядома, калі так шмат забітых, то параненых значна больш (можа быць, лёгка параненых, можа, цяжка, хто ведае) — сутнасць у тым, што гэта ўплывае на падраздзяленні, на іх баяздольнасць. І улічваючы тое, як расейцы будуюць свае баявыя дзеянні, імаверна, гэтыя страты складаюцца з шмат забітых лідараў, што яшчэ больш змяншае эфектыўнасць падраздзяленняў. Мы ведаем, што забіта як мінімум чатыры, можа, пяць генералаў.
Якім лічбам давяраю? Сапраўды кажучы, гэта не мае значэння. Я заўсёды скептычна стаўлюся да падліку забітых, таму што, як звычайна, сярод блытаніны, гвалту і смерцяў, прысутнічаюць розныя падлікі. Звычайна прытрымваюся ніжэйшай адзнакі. Я сам бачыў гэта ў Афганістане: людзі ацэньваюць, колькі было забіта, але дакладна падлічыць немагчыма.
- А што з украінскім бокам?
- Я б больш давяраў паведамленням аб стратах Украіны, чым аб стратах Расеі, таму што ва Украіне ўсюды прысутнічаюць СМІ. І наўрад ці можа быць, каб нехта кагосьці пакрываў – гэта не той стыль працы, які я бачу ў журналістаў. У мяне большую турботу выклікаюць шматлікія ахвяры сярод мірнага насельніцтва.
Напраўду, Украіна як бок, які абараняецца на сваёй тэрыторыі, не мае праблемы з людскімі рэсурсамі. Ва Украіне ў іх столькі ж ці нават больш жаўнераў, чым у Расеі. Таму, я думаю, што людскія рэсурсы для Украіны не праблема.
— Вы напісалі «найбліжэйшыя 10 дзён развяжуцы зыход вайны». Чаму гэта так?
— Клаўзэвіц (прускі военачальнік і ваенны тэарэтык — заўв.) пісаў пра тое, што называецца «кульмінацыйным момантам». Кульмінацыйным з'яўляецца момант, калі ў боку, які атакуе, канчаецца паступальная дынаміка, таму што вораг занадта моцны, у яго самога недастаткова рэсурсаў, не стае людзей ці жаўнеры страчваюць волю да барацьбы.
На мінулым тыдні я назіраў за тымі, што Расея пачала сутыкацца з праблемамі людскіх рэсурсаў: гэта не толькі страты, але паведамленні аб кадравых праблемах на полі бою, гэта зварот да Сірыі з просьбай аб дапамозе. З усяго гэтага я зрабіў выснову: у іх сур'ёзныя праблемы. І затым падумаў пра боепрыпасы і іх расход. Я, вядома, не ведаю, колькі ў іх было патронаў спачатку, колькі ракет. Упэўнены, што іх былі тысячы, але ўпэўнены, што яны не былі гатовы да такога расходу боепрыпасаў, які ў іх ёсць зараз. Яны разлічвалі, што гэта будзе кароткая кампанія. Боепрыпасы дарагія, цяжкія, іх цяжка перавозіць. Трэба ўмець з імі абыходзіцца.
А мы ў ЗША ведаем з уласнага досведу, што нам бракуе боепрыпасаў. Заўсёды чагосьці, нейкіх пэўных рэчаў не стае. У кожным войску чагосьці не стае, калі яно спецыяльна да гэтага не падрыхтавалася. А ў ваенны час выдатак боепрыпасаў узрастае нашмат больш, чым вы можаце запланаваць ці выпрабаваць падчас вучэнняў. А пры вядзенні баявых дзеянняў у горадзе выдатак яшчэ большы: шмат боепрыпасаў, шмат ракет. І расейцы наважылі нішчыць гарады, забіваць людзей. Шмат-шмат набояў ударыла па вялікіх гарадах - і яны дагэтуль не дабіліся поспеху. Марыупаль, Харкаў разбураныя, але цалкам захапіць іх пакуль не ўдаецца.
Таму, калі я гэта ўбачыў, я падумаў: яны не змогуць узяць Кіеў. Яны не змогуць узяць Адэсу, іх праблемы з забеспячэннем і людскімі рэсурсамі толькі пагаршаюцца, у той час як для Украіны справы становяцца лепшымі.
Мая ацэнка абапіраецца на тым, ці працягне Захад пастаўляць узбраенне. Калі мы гэтага не зробім, то мая ацэнка, відавочна, будзе няправільнай, таму што Украіна таксама дасягне кульмінацыі без гэтых бесперапынных паставак боепрыпасаў і зброі. І акрамя таго, калі б расейцы прынялі жудасную пастанову (што было б для іх памылкай), але калі б яны ўжылі хімічную ці ядзерную зброю, гэта змяніла б і маю адзнаку.
- Ці ўважаеце вы, што ў іх актуальныя разлікі ўваходзіць прымяненне ў нейкі момант зброі масавай паразы?
- Мне хочацца верыць - не проста як поўнаму надзей грамадзяніну, а як прафесіяналу, - што вакол яго (Пуціна - заўв.) ёсць людзі, якія не зацікаўлены ў ядзерным канфлікце, не хочуць гэтага.
Таму што калі мая ацэнка дакладная, то і ў расейскім Генштабе гэта вядома. Яны ведаюць, колькі ў іх людзей, боепрыпасаў. Яны ведаюць уласныя страты значна лепш за мяне. Калі я маю рацыю, то яны ўжо гэта бачаць і разумеюць сітуацыю. Такім чынам, яны, мусяць, думаюць, што прайграюць. Станоўчага зыходу няма. Нават калі б Зяленскі сёння здаўся, яны не змогуць утрымаць заваяванае. Яны будуць сцякаць крывёю вечна. А навошта? Для дасягнення якога выніку?
Такім чынам, хацелася б верыць, што яны скажуць: «Мы не дазволім гэтаму перайсці ў ядзерны канфлікт».
- Наша галоўная надзея ў тым, што нейкія расейскія генералы знойдуць у сабе сілы не выканаць злачынны загад?
- Разумееце, справа ў тым, што не менш важнай, чым пастаўкі «Стынгераў», «Джавелінаў» і боепрыпасаў, з'яўляецца інфармацыйная праца, накіраваная на расейскі народ, накіраваная на насельніцтва Беларусі, якая кажа: «Вы ўсведамляеце, што адбываецца? Гэта не нацысцкае кіраўніцтва ў (Украіне - заўв.)». Я ведаю, што ёсць вялікі працэнт насельніцтва, якое верыць таму, што яны бачаць па дзяржаўнай тэлевізіі, - я гэта разумею. Але калі б расейскім людзям хапіла мужнасці, якая была ў беларускіх жанчын, каб выступіць, - мы павінны выкарыстоўваць усе магчымыя сродкі, каб дастукацца да іх.
Алігархі - таксама, яны ўжо шмат што страцілі. І думаю, што яны, напэўна, думаюць у тэрмінах «пасля Пуціна». Яны, мусіць, думаюць аб жыцці пасля гэтай агрэсіі.
- Ці дастаткова Захад робіць у плане ваеннай дапамогі Украіне?
- Не, неабходна больш тэрміновасці. Ведаю, што людзі шмат працуюць, але я не адчуваю тэрміновасці. Мы павінны былі рушыць наперад далей у плане паставак. Уважаю памылкай нядопуск паставак гэтых польскіх МІГаў Украіне. Я гэтага не разумею. Думаю, што адміністрацыя Байдэна прарабіла добрую працу па шматлікіх рэчах, але з гэтым я не згодны.
- Ці пачуе NATO заклікі Украіны пра беспалётную зону?
- Пакуль што не. Я падпісаў ліст з іншымі людзьмі, якія выступаюць за гуманітарную беспалётную зону. Але я б не стаў давяраць расейцам у яе захаванні. Тут, думаю, мы не выкарыстоўвалі наш патэнцыял так, як маглі б. Маю на ўвазе не ўваход ва Украіну, а дэманстрацыя расейцам, што яны ўразлівыя ў многіх месцах. Мы маглі б абвесціць карантын вакол іх базы ў Тартусе. Мы маглі б правесці раптоўныя вучэнні ў Грузіі. Мы маглі б правесці гэтыя вучэнні ў Нарвегіі. Мы маглі б заняцца некаторымі рэчамі ў Арктыцы. Маю на ўвазе, што ў нас шмат магчымасцей. Яны ўразлівыя, не думаю, што мы выкарыстоўваем усе нашы магчымасці.
Нягледзячы ні на што, я настроены аптымістычна. Зразумейце, яшчэ будуць жахлівыя дні. І спатрэбяцца гады на расчыстку, на аднаўленне. Гады. Больш за тры мільёны ўцекачоў — ім патрэбны дамы, каб было куды вяртацца. Такім чынам, гэта запатрабуе вялікіх намаганняў.
Акрамя таго, як вядома, Украіна забяспечвае харчаваннем мільёны людзей на Блізкім Усходзе і ў Афрыцы, нават у Кітаі. Хто гэта зробіць, акрамя яе? І гэта ўсё на 100% праз Пуціна і людзей, якія яго падтрымліваюць, кшталту Лукашэнкі.
- Але вы па-ранейшаму настроены аптымістычна?
- Так. Нарэшце, украінскі народ настолькі мяне натхняе, што я ўсё яшчэ настроены аптымістычна.
1 красавіка 130 000 расейскіх сем'яў павінны адправіць сваіх сыноў у жаўнеры расейскага войска, 130 000 чалавек. Калі б кожная з гэтых сем'яў ведала, чаму іх сын будзе ў войску, куды ён пойдзе, думаю, што яна не захацела б, каб яе сын стаў гарматным мясам, каб ён загінуў ва Украіне, змагаючыся ў пуцінскай вайне супраць украінцаў.
Калі хаця б нейкі працэнт з гэтых сем'яў сказаў: «Ні за што мой сын не падтрымае гэтую вайну. Я не хачу страціць свайго сына, які змагаецца ва Украіне за Пуціна. З якой мэтай?» Калі хаця б 10 ці 20% гэтых сем'яў сказалі «не», я думаю, гэта стала б магутным сігналам для Крамля. А таксама надало б яшчэ больш мужнасці тым тысячам людзей у Расеі і Беларусі, якія ўжо прадэманстравалі мужнасць, пратэстуючы, нават ведаючы, наступствы выхаду на вуліцу.
Думаю, мужнасць некалькіх тысяч сем'яў магла б выратаваць дзясяткі тысяч жыццяў, прымусіўшы Крэмль спыніцца. Гэта шанц.