Падаткавікі створаць «супербазу» даходаў беларусаў: што туды патрапіць
- 9.04.2021, 16:02
Якую інфармацыю ўключаць у новы «праект»?
Міністэрства падатках і збораў весціме базу звестак уліку даходаў фізічных асоб. Гэта прадугледжанае пастановай Саўміна №201. Цяперашняя пастанова ўрада для запуску такой новай базы даходаў насельніцтва мяркуе, што ў яе будуць уключаць не толькі інфармацыю аб заробках, але таксама аб пенсій, дапамогах, стыпендыях, лістках непрацаздольнасці, пераводах з-за мяжы і многіх іншых выплатах, піша tut.by.
Дакументам сцвярджаецца Палажэнне аб прадстаўленні звестак аб даходах фізічных асоб. У ім прапісаны пералік, парадак і тэрміны прадстаўлення звестак аб даходах фізічных асоб, а таксама інфармацыі аб выдадзеных (або пералічаных) грошах. Але ёсць выключэнне — дзяржсакрэты і банкаўская таямніца. Пастанова набывае моц пасля яе афіцыйнага апублікавання.
Ад каго інфармацыя будзе трапляць у базу
У базу, як плануецца, патрапіць інфармацыя аб пералічаных (выдадзеных) грошах ад:
дзяржорганаў;
іншых арганізацый, якія значацца ў пункце 2 артыкула 14 Падатковага кодэкса (гэта юрыдычныя асобы; замежныя і міжнародныя арганізацыі, у тым ліку якія не з'яўляюцца юрыдычнымі асобамі; простыя таварыствы (удзельнікі дамовы аб супольнай дзейнасці, акрамя ўдзельнікаў дамовы кансарцыяльнага крэдытавання). Гэта значыць, пад гэты пункт падпадаюць практычна ўсе прадпрыемствы і арганізацыі;
прадстаўніцтваў замежных арганізацый;
беларускіх ІП;
натарыусаў (якія працуюць у натарыяльных бюро);
адвакатаў (якія працуюць індывідуальна).
Што будзе з гэтай інфармацыяй пра грошы
Гэтая інфармацыя будзе падавацца ў Міністэрства падаткаў і збораў для фармавання аўтаматызаванай інфармацыйнай сістэмы ўліку даходаў фізічных асоб — базы звестак АІС уліку даходаў фізічных асоб.
Што канкрэтна будуць уключаць у базу
Падаткавікі прапаноўвалі раней увесці пашыраную базу аб даходах грамадзян на аснове сістэмы дзяржаўнага сацыяльнага страхавання. Гэта значыць, каб наймальнікі перадавалі інфармацыю аб усіх даходах работнікаў у ФСАН. Падатковая хацела ўключаць у базу звестак аб усіх налічаных даходах (заробак, дывідэнды, адсоткі ў банкаўскіх дэпазітах і інш.).
Цяперашняя пастанова ўрада па запуску такой новай базы даходаў насельніцтва мяркуе, што ў яе будуць уключаць не толькі інфармацыю аб заробку, але таксама аб пенсіях, дапамогах, стыпендыях, лістках непрацаздольнасці, пераводах з-за мяжы і многіх іншых выплатах.
Мінпрацы будзе падаваць наступную інфармацыю: пенсіі; штомесячнае грашовае ўтрыманне; дапамогі на дзяцей; дапамогі па догляду за інвалідам I групы альбо пенсіянерам, старэйшым за 80 гадоў; дапамогі ў беспрацоўі; стыпендыі на прафесійную падрыхтоўку, перападрыхтоўку, павышэнне кваліфікацыі; матдапамога беспрацоўным і іх сямейнікам; штомесячная і аднаразовая сацыяльная дапамога.
Банкам і аператарам паштовай сувязі трэба будзе паведамляць пра выдадзеныя (пералічаныя) грошы фізічным асобам пераводам з-за мяжы.
Мінфін будзе паведамляць звесткі аб страхавых выплатах у добраахвотным страхаванні і абавязковым страхаванні грамадзянскай адказнасці аўтамабілістаў-фізічных асоб, ФСАН — у тым ліку аб выплатах, на якія налічваюцца абавязковыя страхавыя ўнёскі (гэта сярод іншага заробкі); па бальнічных; пенсіях з іншых краін; прафесійных пенсіях.
Нацыянальнае кадастравае агенцтва павінна даваць справаздачу аб даходах ад адчужэння нерухомай маёмасці, Белдзяржстрах - у тым ліку аб бальнічных у страхавым выпадку; штомесячных страхавых выплат у выпадку смерці застрахаваных.
Якую інфармацыю трэба будзе перадаваць арганізацыям
Мяркуючы з пастановы, інфармацыя аб заробках у базу будзе паступаць з ФСАН. Гэта значыць, наймальнікам не трэба будзе займацца гэтым.
Пры гэтым арганізацыі (тут гаворка ў тым ліку пра прыватныя і дзяржаўныя кампаніі), прадстаўніцтвы, ІП, тэрытарыяльныя натарыяльныя палаты, натарыусы, адвакаты (якія прызнаюцца падатковымі агентамі) павінны будуць паведамляць у тым ліку вяртанне страхавых унёскаў пры датэрміновым скасаванні фізічнымі асобамі дамоваў добраахвотнага страхавання жыцця і дадатковай пенсіі (якія былі ўкладзеныя на 3 гады і больш); выплаты пры пагашэнні жыллёвых аблігацый грашовымі сродкамі.
Перадаваць гэтую інфармацыю трэба будзе ў электронным выглядзе ў падатковую па месцы пастаноўкі на ўлік.
Дык навошта падаткавікам яшчэ адна база, калі ў іх і так дастаткова інфармацыі аб даходах насельніцтва?
Падаткавікі раней пацвярджалі, што валодаюць значнай колькасцю інфармацыйных баз аб даходах насельніцтва. Пры гэтым, як адзначаў раней міністр падаткаў і збораў Сяргей Налівайка, існуе адна праблема: гэтыя звесткі паасобку.
Ён прыводзіў раней прыклад, што «нейкія справаздачы цяпер падаюцца ў Белстат або ФСАН, і гэтая інфармацыя адтуль будзе паступаць да нас (падаткавікоў. — tut.by)».
— Ці наадварот: праз нейкі час будзе прынятая пастанова, што гэтыя справаздачы падаюцца толькі ў падатковую службу, а мы іх перадаём калегам. Хацеў бы звярнуць увагу на тое, што ў нас прынцыповы падыход да захавання падатковай таямніцы. Гэта вельмі сур'ёзнае патрабаванне, і ўжываюцца ўсе захады для выканання гэтай нормы — адзначаў раней Сяргей Налівайка.
Падаткавікі спрабуюць праціснуць ідэю са стварэннем базы як мінімум з 2018 года. Меркавалася, што яе запусцяць з 1 студзеня 2019-га, пазней запуск перанеслі на пачатак 2021 года, але і ён не адбыўся.
У 2019-м падаткавікі спрабавалі «праціснуць» ідэю стварэння базы з пашыранай інфармацыяй аб даходах насельніцтва на грамадска-кансультатыўных радах пры МПЗ і Мінпрацы.
На грамадска-кансультатыўнай радзе пры Мінпрацы таксама адзначылі, што ў выпадку прыняцця змяненняў, якія прапануюць падаткавікі, у работнікаў бухгалтэрыі з'явіцца дадатковая нагрузка для запаўнення дэталізаваных звестак аб даходах грамадзян і падачы іх у базу звестак аб даходах грамадзян.
У выніку на радзе прыйшлі да меркавання, што выдаткі на стварэнне такой базы даходаў непамерныя з тым, колькі чалавек мае патрэбу ў атрыманні безнаяўных жыллёвых субсідый.
У пачатку 2020 года падаткавікі абмяркоўвалі гэтае пытанне з Радай развіцця прадпрымальніцтва - ці не паўплывае стварэнне базы на фінансавыя выдаткі бізнэсу.
Меркавалася, што база будзе выкарыстоўвацца для прадстаўлення насельніцтву безнаяўных жыллёвых субсідый паводле выяўленчага прынцыпу, а таксама для «комплекснага аналізу эфектыўнасці нададзеных грамадзянам падатковых ільгот, а таксама пры выкананні падатковымі органамі сваіх функцый кантролю за паўнатой і своечасовасцю выплаты падаткаў у бюджэт».
Бізнэс, які ўлады прасілі прааналізаваць, ці не пацягне стварэнне такой базы дадатковыя фінансавыя выдаткі, тлумачыў:
«Цяпер звесткі аб асноўнай масе даходаў працуючых грамадзян прадстаўляюцца наймальнікамі і акумулююцца ў ФСАН. З розных крыніц інфармацыя аб даходах насельніцтва паступае і ў Міністэрства падаткаў і збораў, — адзначалі ў Радзе развіцця прадпрымальніцтва. - Такім чынам, дзяржаўныя органы валодаюць дастатковымі звесткамі аб узроўні даходаў грамадзян краіны, на аснове якіх можна меркаваць аб праве на атрыманне безнаяўнай жыллёвай субсідыі».