«Тых, хто сёння выйшаў на суботнік, хуткія пачнуць забіраць праз пару тыдняў»
- 25.04.2020, 8:05
Падумайце пра здароўе і сваіх блізкіх.
Замест увядзення карантыну беларускія ўлады падчас эпідэміі каранавірусу праводзяць 25 красавіка так званы «рэспубліканскі суботнік».
Чым можа скончыцца яшчэ адно масавае мерапрыемства з парушэннем нормаў сацыяльнай ізаляцыі? Ці трапляюць дзеянні ўладаў пад артыкулы КК Беларусі?
«Суботнік», які праходзіць у краіне, для Charter97.org пракаментаваў юрыст, прававы інспектар працы незалежнага прафзвязу РЭП у Гомельскай вобласці Леанід Судаленка:
– Пачну з таго, што нават афіцыйная статыстыка фіксуе штодзённы рост як тых, хто захварэў, так і тых, хто памёр ад каранавірусу ў нашай краіне.
Нават паводле звестак Міністэрства аховы здароўя на 24 красавіка было ўжо больш за 8700 захварэлых і 63 памерлых. І гэта – нягледзячы на тое, што з самага верху дадзеная каманда «не дазваляць панічных настрояў сярод насельніцтва» і Лукашэнка двойчы заявіў пра нібыта «поўную адсутнасць смерцяў ад каранавіруса».
Больш поўную карціну дае інфармацыя з незалежных СМІ і сведчанні відавочцаў: лекараў, тых, хто захварэў, сваякоў хворых і памерлых. Напрыклад, на днях незалежныя СМІ паведамілі пра смерць 45-гадовай фельчаркі хуткай дапамогі ў Буда-Кашалёве ці пра тое, што ў Стоўбцах за адну ноч памерлі чатыры чалавекі.
На гэтым тыдні, 23 красавіка, у мяне кансультавалася санітарка з Мазыра, якая хоча тэрмінова звольніцца з працы, але яе прымушаюць адпрацаваць яшчэ адзін месяц. І гэта пры тым, што ў лякарні два пацверджаныя дыягназы каранавірусу ў лекараў, а ахоўныя касцюмы для санітарак «ніяк не могуць даехаць» у райцэнтр.
Зноў жа на гэтым тыдні мне паступіў сігнал пра два пацверджаныя выпадкі захворванняў тэхнічных работнікаў у адной са школаў Гомеля. Жанчына, якая тэлефанавала, таксама працуе школьнай тэхнічкай, яна падпісала абавязальніцтва пра 14-дзённы хатні карантын. Мяркую, што афіцыйную статыстыку можна смела памнажаць у разы, каб паказаць рэальную сітуацыю з распаўсюджваннем COVID-19 у Беларусі.
Сёння лекары пацвярджаюць захворванне на каранавірус у тых, хто яшчэ 10–14 дзён таму верыў афіцыйнай прапагандзе і не рабіў ніякіх захадаў для абароны свайго здароўя. Тых, хто сёння, 25 красавіка, выйшаў на суботнік, «хуткія дапамогі» пачнуць забіраць праз пару тыдняў. Вірусныя захворванні ўказам і дэкрэтам, як вядома, не падпарадкоўваюцца.
Таксама хачу адзначыць, што спецыялісты Сусветнай арганізацыі здароўя (САЗ) рэкамендавалі ўладам нашай краіны адмовіцца ад правядзення любых масавых мерапрыемстваў.
– Што рабіць людзям, якія не хочуць заражацца каранавірусам на гэтым «суботніку»?
– Любы чалавек можа адмовіцца ад удзелу ў суботніку. А вось беларускі чыноўнік – не! А калі сур'ёзна, то я цяпер чытаю пастанову Саўміна №233 ад 16 красавіка «Аб правядзенні рэспубліканскага суботніка ў 2020 годзе».
«У сувязі з абвяшчэннем 2020 года Годам малой радзімы, падрыхтоўкай да святкавання 75-й гадавіны Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне і ў мэтах падтрымкі прапановаў калектываў работнікаў рэкамендаваць на добраахвотнай аснове правесці рэспубліканскі суботнік».
Бачыце, як ліха чыноўнікі сфармулявалі! Тут і «савецкі народ» успомнілі, і «прапановы працоўных калектываў» – адным словам, назад у СССР... Тым не менш ключавым словам тут з'яўляецца «добраахвотнасць». Так што ўсім людзям рэкамендую кінуць гэтую справу і паклапаціцца пра сваё здароўе і пра здароўе сваіх блізкіх. А чыноўнікі няхай дрэвы саджаюць – хоць у нечым карысці ад іх будзе.
І яшчэ скажу як спецыяліст у галіне права: любое ўтрыманне грошай з заработнай платы на карысць суботніка без згоды супрацоўніка будзе з'яўляцца незаконным!
– Якую адказнасць могуць панесці арганізатары суботніка ў выпадку заражэння ягоных удзельнікаў каранавірусам?
– Думаю, арганізатары суботніка паспрабуюць не панесці ніякай адказнасці. Як я ўжо сказаў вышэй, удзел у суботніку з'яўляецца «добраахвотным» – так прэм'ер Румас запісаў у сваёй пастанове. Гэта шчыліна, каб заявіць потым: ну і які пасля гэтага з нас запыт? Мы проста прапанавалі, але ты ж сам «добраахвотна» выйшаў на суботнік...
А ўвогуле, у прававой дзяржаве ў часы эпідэміі могуць быць ужытыя крымінальныя санкцыі паводле канкрэтных трох артыкулаў Крымінальнага кодэкса. Гэта артыкулы за непрыманне захадаў у ратаванні людзей, за непаведамленне інфармацыі пра небяспеку для жыцця людзей, а таксама за бяздзейнасць службовых асобаў.
– Напярэдадні суботніка Лукашэнка другі раз заявіў, што ў Беларусі ад COVID-19 нібыта «не памёр ні адзін чалавек». Як гэтыя словы могуць адбіцца на адносінах да чыноўнікаў да здароўя людзей?
– Мабыць, у нашай краіне хвост круціць галавой сабакі. А калі сур'ёзна, то нават афіцыйна на сёння пацверджаныя 63 смяротныя выпадкі. Гэта значыць, што ў сведчаннях аб смерці гэтых людзей у графе «прычына» пазначана: «каранавірусная пандэмія».
Акрамя суботніка, нас чакаюць яшчэ свята Працы 1 траўня і парад Перамогі – і не толькі ў сталіцы, але і абласных цэнтрах!
Безумоўна, такія заявы будуць спрыяць нядбаламу стаўленню да праблемы здароўя людзей у кіраўнікоў на месцах. Наша сістэма ўлады пабудаваная так, што чыноўнікі без ўказання зверху не паварушаць нават пальцам.
Тут дарэчы ўспомніць 59-гадовую пацыентку з Жыткавічаў Гомельскай вобласці, у якой яшчэ 23 сакавіка Міністэрства аховы здароўя выявіла і пацвердзіла каранавірус. Жанчына была дастаўленая на абласны ўзровень для інтэнсіўнай меддапамогі, а пасля яе дыягназ знялі. Далейшы лёс гэтай жанчыны невядомы, але гэты выпадак найбольш ярка характарызуе стаўленне да людзей і іх здароўя на месцах.
– Ці гатовыя вы абараняць інтарэсы тых, хто адмовіўся ўдзельнічаць у «суботніку», а таксама тых, хто можа захварэць на COVID-19 праз яго і іх сваякоў?
– Наш незалежны прафзвяз супрацоўнікаў радыёэлектроннай прамысловасці (РЭП), прававым інспектарам працы якога я з'яўляюся, прадстаўлены ў кожным рэгіёне Беларусі.
Мы гатовыя да гэтых задачаў. А галоўнае: у нас ёсць сілы і досвед абароны людзей наёмнай працы ад усёдазволенасці і бязмежжа працадаўцаў. Кожнай ахвяры гэтага «эксперыменту» ўладаў падчас эпідэміі каранавірусу мы гатовыя аказаць дапамогу.