Навукоўцы ўпершыню амаладзілі людзей на ўзроўні ДНК
- 7.09.2019, 12:10
Медыкі самі не чакалі падобных вынікаў.
Удзельнікі медыцынскага эксперыменту, праведзенага навукоўцамі Каліфарнійскага ўніверсітэта, "памаладзелі" ў выніку прыёму прапісаных ім прэпаратаў – гэта значыць зменшылі свой біялагічны ўзрост, вызначаны адмысловымі маркерамі ДНК.
Пра гэта паведамляе часопіс Nature, называючы вынікі эксперыменту першым намёкам на тое, што "біялагічны ўзрост" арганізма можна павярнуць назад.
У той самы час часопіс, як і самі аўтары даследавання, падкрэслівае вельмі сціплы маштаб працы і адсутнасць кантрольнай групы, піша BBC.
Рэч у тым, што навукоўцы самі не чакалі падобных вынікаў і нават не ставілі падобнай мэты: яны хацелі толькі праверыць уплыў адначасовага прыёму трох даволі шырока карыстаных у медыцыне прэпаратаў на імунную сістэму.
Аднак праз год прыёму гэтага лекавага кактэйлю добраахвотнікамі высветлілася, што кожны з іх "памаладзеў" у сярэднім на 2,5 года.
Прыкметы аднаўлення паказала і імунная сістэма ўдзельнікаў.
"Я чакаў убачыць запаволенне [біялагічнага] гадзінніка, але ніяк не зваротны ход, – цытуе Nature аднаго з аўтараў працы, прафесара генетыкі Стыва Хорвата. – Усё гэта выглядала даволі футурыстычна".
Выпадковае адкрыццё
Біялагічны ўзрост чалавека вызначае так званы эпігенетычны гадзіннік – набор маркераў ДНК, якія змяняюцца са старэннем. Ён адлюстроўвае функцыянальны стан арганізма і можа як апярэджваць рэальны, каляндарны ўзрост, так і адставаць ад яго.
Біямаркеры старэння былі адкрытыя яшчэ паўстагоддзя таму, і з тых часоў нямала навукоўцаў спрабавала прыдумаць спосаб запаволіць ход біялагічнага гадзінніка, каб падоўжыць маладосць.
Аднак эксперымент, праведзены ў Медыцынскім цэнтры Стэнфарда, ставіўся зусім з іншай мэтай. Першапачаткова імунолаг з Лос-Анджэлеса Грэгары Фахі хацеў праверыць, наколькі бяспечна выкарыстоўваць ін'екцыі гармону росту (самататрапіну) для аднаўлення тканак вілачкавай залозы ў людзей.
Гэты невялікі орган размешчаны ў верхняй частцы грудной клеткі і гуляе найважнейшую ролю ў імуннай сістэме, аднак з узростам ён пачынае скарачацца ў памерах і забівацца тлушчавай тканкай.
Некаторыя даследаванні – пераважна на жывёлах – паказалі, што гармон росту дапамагае рэгенерацыі вілачкавай залозы, але ў той самы час спрыяе развіццю цукровага дыябету. Таму разам з ін'екцыямі самататрапіну ўдзельнікам эксперыменту прапісалі два шырока вядомыя супрацьдыябетычныя прэпараты – прастэрон і метфармін.
Добраахвотнікаў набралася дзевяць чалавек, усе – белыя мужчыны ва ўзросце ад 51 да 65 гадоў, у якіх цягам года бралі рэгулярныя аналізы крыві, а таксама правялі МРТ у пачатку і ў канцы даследавання.
У выніку паказнікі крыві палепшыліся ва ўсіх дзевяцярых удзельнікаў, а ў сямі з іх сапраўды адбылася рэгенерацыя тканак вілачкавай залозы – гэта значыць эксперымент Фахі атрымаўся.
Толькі потым навукоўцу прыйшла да галавы думка паказаць вынікі сваёй працы Стыву Хорвату – распрацоўніку аднаго з найбольш дакладных спосабаў вымярэння біялагічнага ўзросту.
Хорват правёў уласнае даследаванне – і выявіў, што біялагічны ўзрост усіх удзельнікаў эксперыменту істотна знізіўся. У тым ліку і ў тых шасці валанцёраў, якія здалі апошні аналіз крыві праз паўгода пасля заканчэння прыёму прэпаратаў – гэта значыць "узроставы эфект" тэрапіі апынуўся доўгім.
Цяпер яго неабходна пратэставаць падчас спецыяльнага, больш маштабнага даследавання.
"Магчыма, нейкі эфект і ёсць, але гэтыя вынікі нельга меркаваць абсалютна надзейнымі, таму што маштаб працы вельмі сціплы і кантроль над даследаваннем не быў дастатковым", – падкрэслівае прафесар клетачнай біялогіі Універсітэта Аахена Вольфганг Вагнер.
Аднак сам Хорват настроены аптымістычна: "Паколькі мы маглі адсачыць змены [у аналізах] кожнага ўдзельніка асобна, і ва ўсіх эфект [амаладжэння] апынуўся вельмі моцным, я поўны аптымізму".