Як могуць пакараць школьніка за напад з нажом у Стоўбцах
- 13.02.2019, 13:58
Юрысты пракаментавалі сітуацыю.
Пасля нападу ў Стоўбцах Следчы камітэт краіны распачаў крымінальную справу на падставе ч.2 арт.139 (Забойства) Крымінальнага кодэкса. Другая частка гэтага артыкула ідзе з 16 пунктамі, якія апісваюць учыненае злачынства. Першы з іх — забойства дзвюх або больш асоб. Як у выпадку са Стоўбцамі, піша onliner.by.
У КК пералічваюцца магчымыя пакаранні - пазбаўленне волі на тэрмін ад 8 да 25 гадоў, або пажыццёвае зняволенне, або смяротнае пакаранне. Натуральна, гаворка ідзе пра дарослых. А што прадугледжвае закон, калі злачынства ўчыніў падлетак да 16 гадоў?
Што кажа закон?
Галоўная асаблівасць цяперашняй сітуацыі наступная: у крымінальным праве існуе такое паняцце, як узрост крымінальнай адказнасці. Непаўнагадовы адказвае перад законам за ўсе злачынствы.
- Крымінальная адказнасць устаноўленая з наступлення 14-гадовага ўзросту толькі за 22 злачынствы, названыя ў ч.2 арт.27 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь. У іх лік уваходзіць і адказнасць за ўчыненне злачынстваў, прадугледжаных артыкуламі 139, 147, 149 КК (Забойства, наўмыснае прычыненне цяжкага ці менш цяжкага цялеснага пашкоджання адпаведна), — распавядае юрыстка Таццяна Равінская. - Пералік гэтых злачынстваў вычарпальны. Гэта значыць, ні за якое іншае злачынства, не названае ў ч.2 арт.27 КК, дзіця, якое дасягнула 14 гадоў, але якому яшчэ няма 16, не можа быць прыцягнутае да крымінальнай адказнасці.
Крымінальны кодэкс краіны абмяжоўвае тэрмін і памеры пакаранняў непаўналетніх у параўнанні з тымі ж тыпамі пакаранняў для дарослых. Некаторыя тыпы пакаранняў могуць прызначацца толькі пры наяўнасці пэўных умоў.
- Найбольш строгім пакараннем непаўналетняга злачынцы з'яўляецца пазбаўленне волі. Аднак з улікам асаблівага падыходу да непаўналетніх і яно мае сваю спецыфіку. Так, асоба не можа быць пакараная пазбаўленнем волі за злачынствы, што не ўяўляюць вялікай грамадскай небяспекі. За менш цяжкае злачынства тэрмін пакарання вар'юецца ў межах 3 гадоў, за цяжкае - у межах 7, за асабліва цяжкае - у межах 10 гадоў — - падкрэслівае спецыяліст.
У выпадку, калі падлетак учыніў асабліва цяжкае злачынства, звязанае з наўмысным замахам на жыццё чалавека альбо з незаконным абарачэннем наркотыкаў, яму пагражае пазбаўленне волі ў межах 12 гадоў.
- Пры гэтым, калі падлетак ва ўзросце ад 14 да 16 гадоў учыняе некалькі злачынстваў, якія ўключаюць хоць бы адно асабліва цяжкае злачынства, канчатковае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі не можа быць прызначанае на тэрмін звыш 13 гадоў. Для непаўналетніх ва ўзросце ад 16 да 18 гадоў максімальны тэрмін пазбаўлення волі пры такой умове не можа быць звыш 15 гадоў.
Што было раней?
Непрыемна, вядома, але апошнім часам гучныя суды над падлеткамі пачасціліся. Вось тры прыклады.
У сакавіку 2017 суд абвясціў прысуд Уладзіславу Казакевічу, які ўчыніў разню ў сталічным ГЦ «Новая Еўропа» ў кастрычніку 2016-га. На той момант 17-гадовы студэнт першага курса МІПСА нанёс два ўдары бензапілой жанчыне 1973 года нараджэння. А пасля таго, як агрэгат заглух, дастаў з чахла для гітары сякеру-кувалду і нанёс ёй удары, ад якіх яна памерла на месцы здарэння. Затым Казакевіч прычыніў цялесныя пашкоджанні рознай ступені цяжкасці яшчэ дзвюм жанчынам. Яны засталіся жывыя.
Хлопца прызналі вінаватым паводле:
ч.1 арт.13 і пп.139 (Падрыхтоўка да забойства дзвюх і больш асоб, учыненае з асаблівай жорсткасцю з хуліганскіх меркаванняў);
ч.1 арт.14 і пп.1, 6, 13, 16 ч.2 арт.139 (Замах на забойства дзвюх і больш асоб, учыненае з асаблівай жорсткасцю з хуліганскіх памкненняў, учыненае асобай, якая раней учыніла забойства);
пп.139 (забойства, учыненае з асаблівай жорсткасцю з хуліганскіх меркаванняў, учыненае асобай, якая раней учыніла забойства);
339 (Хуліганства).
Менчука прысудзілі да 15 гадоў пазбаўлення волі, якія ён павінен быў адбываць у папраўчай калоніі агульнага рэжыму. У ліпені таго ж года адбылося пасяджэнне ў Вярхоўным судзе, які разгледзеў справу аб нападзе ў ГЦ «Новая Еўропа» ў апеляцыйным парадку. У выніку пастанову Менскага гарадскога суда пакінулі без змены.
У траўні 2018 у Казакевіча быў яшчэ адзін суд. Гэтым разам паводле справы аб нападзе на кантралёра шклоўскай калоніі. Казакевіча прысудзілі да 22 гадоў пазбаўлення волі. З іх 5 гадоў ён правядзе ў турме, астатнія 17 - у калоніі ўзмоцненага рэжыму.
У красавіку 2017 сталічнага дзевяцікласніка Даната Скакуна прызналі вінаватым у замаху на забойства з асаблівай жорсткасцю асобы ў сувязі з ажыццяўленнем ім службовай дзейнасці (ч.1 арт.6 і 10 ч.2 арт.139 КК РБ). Паводле версіі абвінавачвання, хлопец нанёс 17 нажавых раненняў у вобласць шыі настаўніцы расейскай мовы і літаратуры гімназіі №74. Нагадаем, жанчына выжыла. Школьніка прысудзілі да 8 гадоў пазбаўлення волі з адбываннем пакарання ў выхаваўчай калоніі.
У студзені 2019 судом Ленінскага раёна Менска вынесены прысуд 14-гадоваму вучню адной са сталічных школ. 24 верасня падлетак нанёс свайму 52-гадоваму бацьку некалькі ўдараў нажом. Мужчына аказаў супраціў, змог выбіць прыладу злачынства, пасля чаго звярнуўся ў хуткую медыцынскую дапамогу. Ягоны сын быў прызнаны вінаватым у замаху на забойства бацькі. Згодна з ч.1 арт.139 КК падлетку прызначанае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі на тэрмін 6 гадоў з адбываннем пакарання ў выхаваўчай калоніі.