Інфляцыя ў Беларусі паскараецца
- 16.11.2018, 11:20
У Нацбанка з'явілася вельмі шмат «падножак» на яго цярністым шляху.
Днямі ў СМІ паведамлялася аб запаволенні росту кошту ў Беларусі.
Вanki24.by тлумачаць, што тут не так, і як інфляцыя паводзіць сябе напраўду.
Паводле ацэнкі Белстату спажывецкія кошты ў кастрычніку 2018 года выраслі на 0,5%. Месячная інфляцыя была значна ніжэйшай, чым у верасні (0,8%) і ў кастрычніку 2017 года (1,2%). За кошт эфекту базы рост коштаў у гадавым вымярэнні запаволіўся - з 5,6% у верасні да 4,9% у кастрычніку.
Здавалася б, уладам можна выдыхнуць: іх задумкі аб абмежаванні росту коштаў на адзнацы 6% выконваюцца. Чыста фармальна гэта так, але што да працэсу ёсць шмат пярэчанняў. На інфляцыю ў Беларусі моцна ўплываюць сезонныя кошты садавіны і гародніны, а таксама кошты, якія рэгулюе дзяржава.
Гэта моцна змазвае агульную карціну і аддаляе яе ад карэктнай. З названай прычыны многія цэнтрабанкі ў іншых краінах свету арыентуюцца не на зводную інфляцыю, а на базавую. Базавая інфляцыя нядрэнна ачышчаная ад уплыву сезонных усплёскаў і дзяржаўнага рэгулявання.
Кастрычнік 2018 года стаў тыповым прыкладам месяца, калі чыннікі сезоннасці і дзяржаўнага рэгулявання згулялі на руку ўладам. Кошты садавіны і гародніны новага ўраджаю ўпалі на 6,6% (да кастрычніка 2017 году), а адміністрацыйныя кошты выраслі ў гадавым вымярэнні на 8,9% супраць 10,8% у верасні.
У 2017 годзе чыноўнікі падымалі кошты на праезд у грамадскім транспарце і тарыфы на паслугі ЖКГ, а ўвосень 2018 года яны гэтага пакуль не зрабілі. Вось вам і запаволенне адміністрацыйнай інфляцыі. Таму непрыемныя моманты ў беларусаў і Нацбанка яшчэ наперадзе. Пад новы год немінуча вырастуць тарыфы на дзяржаўныя паслугі і падскочаць кошты на садавіну з гароднінай.
Зрэшты, сур'ёзны негатыў ёсць ужо цяпер. Тая самая базавая інфляцыя, на якую глядзяць цэнтрабанкі развітых краін, у кастрычніку паскорылася да 4%. У ліпені яна была роўная 3% і вось усяго за 3 месяцы паднялася на цэлы адсоткавы пункт.
Павялічыўся і разлічваны Нацбанкам агрэгаваны паказчык трэндавай інфляцыі - з 3,2% да 3,8%. Кірунак змены трэндавай інфляцыі дазваляе меркаваць аб руху спажывецкіх коштаў у найбліжэйшай будучыні. На жаль для жыхароў Беларусі на сёння гэты кірунак толькі ўверх.
Не даюць падстаў для аптымізму і пастановы ўладаў. З падачы Камітэта дзяржкантролю ў 2019 годзе могуць падскочыць кошты алкаголю і прадуктаў. Ёсць пагроза разгону інфляцыі праз нізкі ўраджай. Мясныя і малочныя прадукты вырастуць у кошце за кошт падаражэння дэфіцытных камбікармоў.
Нарэшце, існуе небяспека магутнага адмоўнага ўплыву з Расеі. У апошні час Беларусь увозіць з РФ усё больш спажывецкіх тавараў. А як вядома, у пачатку 2019 года ў Расеі будзе скачок інфляцыі праз павелічэнне ПДВ. Такі скачок лёгка праецыруецца на Беларусь дзякуючы імпарту з РФ.