Хто замовіў забойства Шарамета? Меркаванні ўкраінскіх экспэртаў
- 30.07.2016, 13:46
Гібель вядомага журналіста Паўла Шарамета прадаўжае выклікаць велізарную колькасць пытанняў.
Часопіс «Новое время» распытаў украінскіх экспэртаў, хто, на іх думку, можа стаяць за гэтым злачынствам.
Сяргей Гайдай, паліттэхнолаг:
- Мы ўбачылі толькі першую частку драмы. Для таго, каб сур'ёзна разважаць над версіяй забойства, трэба ўбачыць другі, а магчыма, трэці і чацвёрты ход. Той, хто задумаў такое забойства, відавочна не разлічваў толькі забіць Паўла Шарамета. У гэтым няма ніякага сэнсу. Гэта рабілі відавочна з нейкімі іншымі мэтамі.
Адзіны аналаг, які можна прывесці, - забойства Гангадзэ, якое было такім жа шэрагам хадоў. Таму што [пасля забойства] былі наступныя хады: плёнкі Мельнічэнкі, забойства Краўчанкі, выяўленне цела і арышт Пукача.
Тарас Чарнавол, палітык:
- Адно з двух. Гэта можа быць або забойства, каб запалохаць «Украінскую праўду» і яе журналістаў. І наогул журналістаў, якія займаюцца расследаваннямі. Гэта можа быць завязанае з групамі, наконт якіх сёння ва Украіне ідуць сур'ёзныя расследаванні.
Але гэта можа быць і той жа расейскі след. Таму што хто такі Павел Шарамет з расейскага пункту гледжання? Ён - адзін з двух-трох самых вядомых у Расеі ўкраінскіх журналістаў. Ну не ведаюць у Расеі ўкраінскіх журналістаў па прозвішчах. Ведаюць былых сваіх - Савіка Шустэра, Яўгена Кісялёва і Паўла Шарамета. Больш ведаюць Яўгена Кісялёва. Але ён месяц таму, адчуваючы нядобрае, напісаў адкрыты ліст - фармальна да прэзідэнта Украіны, а насамрэч расейскаму боку. Таму быў абраны другі па вядомасці ў Расеі ўкраінскі журналіст. Гэта Павел Шарамет.
Я гэтую версію ўважаю за найбольш імаверную. Тым больш, што ў Расеі чалавечае жыццё каштуе 0,01%. Проста знішчыць чалавека для таго, каб каму-небудзь што-небудзь паказаць, - для іх гэта тыпова. А для ўкраінскіх нават самых мафіёзных структураў гэта не зусім тыпова.
Сямён Глузман, прэзідэнт Асацыяцыі псіхіятраў Украіны, праваабаронца і дысідэнт:
- Ну хто мог замовіць? Гэта пытанне да кіраўніка СБУ, які проста абавязаны ведаць, хто за кім сочыць і чым дыхае. Але ў нас жа СБУ занятая іншымі справамі. А я не ведаю. Не хаваю, а сапраўды не ведаю.
Аляксандра Кальцова (Каша Сальцова), музыка, лідар гурта Крыхітка:
- Я мала што ведаю пра прафесійную дзейнасць Паўла, якой ён займаўся апошнім часам. Аднак, па-мойму, гэта выпад супроць Алены Прытулы і «Украінскай праўды». Астатняе хай даводзіць следства. Наша задача патрабаваць, каб яно было празрыстым, публічным і не зацягвалася ў часе, як справа Гангадзэ. Думаю, што гэта тая справа, паводле якой мы і ўбачым, ці адбыліся рэформы ў праваахоўнай сістэме.
Тарас Прахаська, пісьменнік:
- Прычыны могуць быць самыя розныя. У тым ліку нейкія зусім нечаканыя, такія, што не прыходзяць у галаву ці могуць быць не зразумелыя нам. Аднак ва ўсякім выпадку, хто б гэта ні зрабіў, ён не мог не разумець, што гэта будзе свайго кшталту тэрор. У літаральным сэнсе - навядзенне страху, жаху і дэзарганізацыі. Бо нават тое, што мы ўсе цяпер думаем пра гэта, гэта неспакой, аналіз, сумненні і пошукі - ужо з'яўляецца ў пэўным сэнсе станоўчым вынікам для заказчыкаў і забойцаў.
Ірына Медушэўская, блогер:
- Ягоная гібель - нелагічная. Яна нявыгадная нікому. Калі гэта нейкая многахадоўка, то я яе пралічыць не магу. Навошта абралі ахвярай Шарамета? Навошта абраны такі час? Я б сказала, што гэта новы віток гібрыднай вайны.
Тое, што я ўбачыла тут жа пасля выбуху: як усе нашы гаваркія галовы - хто ў хвост, хто ў грыву, хто ў лес, хто па дровы - пачалі істэрычна на гэтым піярыцца. Але не для гэтага ж яго забілі!
Гэта ўжо ўсё было. Быў Гангадзэ. Думаю, што тут [ход расследавання] таксама будзе, як са справай Гангадзэ. Таму мы ніколі нічога не даведаемся.
Гэтая смерць нейкая, баюся, сакральная. Гэта вельмі дрэнна і для Украіны, і для свету.
Сяргей Паяркаў, мастак:
- Ужо вельмі гэта паказальна было зроблена. І паказвае, што, напэўна, гэта была не асабістая помста. Напэўна, гэта прызначалася ўсім нам. У тым плане, каб мы ўбачылі і жахнуліся. І вядома, залішне медыйна. А так асабістыя разборкі не робяцца.
Наконт расследавання забойства. Я б не патрабаваў ад генпракурора (Юрыя Луцэнкі), кіраўніка МУС Арсена Авакава або ад кіраўніка СБУ Васіля Грыцака, каб яны за тыдзень знайшлі забойцу. Але я б хацеў, каб яны шукалі і знайшлі. Мы ж разумеем, што гэтыя тры чалавекі і воля прэзідэнта - і тады будуць шукаць. А калі будуць шукаць, то хутчэй за ўсё знойдуць.
Святлана Залішчук, народны дэпутат ад Блока Пятра Парашэнкі:
- Асабіста я мяркую, што ў гэтым праглядаецца рука Расеі. Таму што гэта вельмі грубае і паказальнае забойства, калі можна так сказаць, свайго кшталту перформанс.
Мне здаецца, разлік быў такі. [У 2000 годзе] забілі журналіста і заснавальніка «Украінскай праўды» Георгія Гангадзэ, а ва ўкраінскім грамадстве ёсць перакананне, што да гэтага была датычная ўлада на самым вышэйшым узроўні. Таму яшчэ адно забойства журналіста, які мае дачыненне да развіцця «Украінскай праўды» і з'яўляецца [грамадзянскіх] мужам галоўнай рэдактаркі выдання, і павінна было падсвядома запусціць аналагічную ўстаноўку. Што нібыта да гэтага [забойства] таксама можа быць датычная ўлада. І адпаведна, дэстабілізаваць сітуацыю ў краіне.
Але гэта спрацавала інакш і аб'яднала ўкраінскае грамадства. У разуменні таго, што гэта працуе супраць краіны і супраць грамадства. Таму што гэта забойства паказвае, што ахвярай можа стаць абсалютна кожны.
Віталь і Дзмітрый Капранавы, пісьменнікі, выдаўцы ад Блока Пятра Парашэнкі:
- Забойства Паўла Шарамета - нелагічнае, незразумелае і «няправільнае», гэта значыць, такое, якое не ўпісваецца ў рамкі здаровага сэнсу. Ягоная журналісцкая дзейнасць, мяркуючы з усяго, не магла быць настолькі небяспечнай. Бытавыя матывы таксама не выглядаюць досыць важкімі. Калі казаць аб тэроры і запалохванні калегаў, то кандыдатура Шарамета для гэтага таксама не выглядае самай найлепшай.
Мы, вядома, не следчыя і не маем неабходнай кваліфікацыі, але тое, што бачыцца з боку, выглядае абсалютна незразумелым. Таму сапраўдныя прычыны забойства хаваюцца недзе за межамі публічнай інфармацыі. Ці гэта было памылковае забойства, то бок, цалялі не ў яго. Спадзяемся, што ва Украіне яшчэ ёсць следчыя, якія ў стане гэта высветліць.
Алена Белазерская, баец Украінскай добраахвотніцкага войска, блогер:
- Прашу не ўспрымаць мой каментар як спробу як-небудзь ачарніць памяць загінулага, але на месцы следчых я пачала б з праверкі фінансавых матываў забойства. Я не была асабіста знаёмая з Паўлам Шараметам і мала ведаю пра абставіны ягонага жыцця, але часцей за ўсё ва Украіне заказныя забойствы звязаныя з вялікімі грашыма. Палітычных забойстваў у нас вельмі мала, і вядуцца яны, як правіла, на загад расейскіх спецслужбаў з мэтай выклікаць дэстабілізацыю ва Украіне.
Павел Шарамет здаецца мне непадыходнай ахвярай для гэтага: ягонае забойства само па сабе не магло прывесці да сур'ёзнай дэстабілізацыі. Ну, або чакаем у найбліжэйшай будучыні новых (амаль напэўна фальшывых) довадаў дачынення да смерці журналіста каго-небудзь з топавых украінскіх палітыкаў. Тады ўсё магчыма.