Лукашэнка - вораг прэсы №2 у свеце
- 2.11.2016, 12:12
«Рэпарцёры без межаў» апублікавалі новы рэйтынг ворагаў свабоды слова.
У сераду, 2 лістапада, «Рэпарцёры без межаў» апублікавалі новы спіс палітыкаў і арганізацый, якіх гэтая праваабарончая арганізацыя ўважае галоўнымі ворагамі свабоды друку. У пераліку - 35 кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў, палітычныя і злачынныя групоўкі, такія як «Ісламская дзяржава», еменскія хусіты, блізкая да «Аль-Каіды» ісламісцкая групоўка ў Бангладэш, афганскія талібы і мексіканскі наркакартэль «Лос Сетас».
Сярод уключаных у спіс канкрэтных дзяржаўных дзеячаў шмат знаёмых асоб, якіх «Рэпарцёры без межаў» з году ў год прылічаюць да ворагаў свабоды друку. Сярод іх, напрыклад, прэзідэнты Эрытрэі, Судана, Бурундзі, Гамбіі, Сірыі і Кубы, лідары Кітая і Паўночнай Карэі, Расеі, а таксама некалькіх рэспублік былога СССР - Азербайджана, Беларусі, Казахстана і Туркменіі.
Лукашэнка
Правадыр Беларусі Лукашэнка фігуруе ў ганебным рэйтынгу з 1994 года.
Пасля прэзідэнцкіх выбараў 2010 года ў Беларусі былі арыштаваныя і прыцягваліся паводле крымінальных артыкулаў журналісты Ірына Халіп, Наталля Радзіна і Аляксандр Атрошчанкаў.
Сітуацыя са свабодай прэсы не палепшылася і пасля «выбараў» 2015 года. Рэдакцыя найбуйнейшага незалежнага інфармацыйнага рэсурсу charter97.org вымушана знаходзіцца за межамі Беларусі.
Журналісты-фрылансеры не могуць атрымаць акрэдытацыю і праследуюцца судовай уладай. Міністэрства інфармацыі пашырыла свой кантроль над сеткай распаўсюду друкаваных СМІ і інтэрнэтам, а таксама забараніла праграмнае забеспячэнне, якое выкарыстоўваецца для таго, каб абыйсці онлайн-цэнзуру.
Пуцін і Кадыраў
Расея - адзіная з усіх краін - прадстаўленая гэтым разам нават двума персонамі. Акрамя самога Уладзіміра Пуціна, у спісе значыцца імя чачэнскага лідара Рамзана Кадырава. Пуціна праваабаронцы арганізацыі называюць «аўтарытарным нацыяналістычным» лідарам, Кадырава - «жорсткім аўтакратам».
«Рэпарцёры без межаў» ускладаюць на Пуціна, між іншым, адказнасць за рэпрэсіі супраць такіх СМІ, як lenta.ru, РБК і тэлеканал «Дождь». Палітычна матываванымі яны ўважаюць і абвінавачванні, праз якія трымаюць у турмах журналістаў Аляксандра Сакалова, Сяргей Рэзніка і Аляксандра Талмачова.
Што тычыцца Чачні, то, згодна з ацэнкай «Рэпарцёраў без межаў», аб свабодзе друку там не можа быць і гаворкі. Прэса ў рэспубліцы, адзначаюць яны, публікуе галоўным чынам «панегірыкі пра дасягненні Кадырава, пра яго адданасць народу, а таксама ўсхваляе яго бацьку Ахмата Кадырава». «Рамзан Кадыраў апынуўся ў спісе лютых ворагаў свабоды друку па заслугах, - заявіў у інтэрв'ю DW Крысціян Мір (Christian Mihr) з «Рэпарцёраў без межаў». - У Чачні так жорстка абыходзяцца з журналістамі, што знаходзяцца ў апазіцыі да яго клану, як ні ў адным іншым рэгіёне Расеі».
Аказацца ў кадыраўскім засценку, паводле звестак праваабаронцаў, можна за адзін толькі крытычны каментар да запісу ў сацыяльных сетках. Яны нагадваюць таксама, што з 16 красавіка гэтага года ў турме знаходзіцца Жалаудзі Герыеў, які супрацоўнічаў з незалежным парталам «Кавказский узел».
Новыя асобы
Сярод новых партрэтаў на сумнеўнай «дошцы гонару» праваабаронцаў - фатаграфіі, між іншым, прэзідэнтаў Турцыі, Егіпта, Бурундзі і Венесуэлы.
Становішча са СМІ ў Турцыі ўжо даўно турбуе «Рэпарцёраў без межаў». Пару гадоў таму гэтую краіну яны называлі нават «адной з самых вялікіх у свеце турмаў для журналістаў», але адзначалі і некаторы прагрэс, які заахвоціў іх перамясціць Турцыю на пяць прыступак уверх - да 149-га месца ў табліцы краін, размешчаных у ёй па ўзроўні выканання свабоды друку. Але гэта было паводле вынікаў 2014 года, прычым няпоўным. Праз год краіна аказалася ўжо на 151-м месцы, хутчэй за ўсё, зрушыцца і далей у канец табліцы, якую замыкаюць Туркменія, Паўночная Карэя і Эрытрэя.
Тэхналогіі падаўлення непажаданых сродкаў масавай інфармацыі, як падкрэсліваюць «Рэпарцёры без межаў», новыя фігуранты спісу ворагаў свабоды друку ўжываюць розныя. Так, прэзідэнт Турцыі Рэджэп Таіп Эрдаган, правёўшы ва ўмовах надзвычайнага становішча хвалю арыштаў журналістаў і закрыцця цэлага шэрагу СМІ, цяпер кантралюе практычна ўсю навінавую прастору. «У сапраўдны момант, - гаворыцца ў прэс-рэлізе праваабаронцаў, - у Турцыі ў турме знаходзяцца як мінімум 130 журналістаў, зачыненыя не менш за 140 СМІ».
Са слоў Крысціяна Міра, Турцыя бярэ прыклад з Расеі, якая, як заявіў ён, «агрэсіўна экспартуе сваю грамадскую мадэль у іншыя краіны свету, прычым гэта тычыцца не толькі метадаў нагляду за СМІ, але і заканатворчасці, стаўлення да няўрадавых арганізацый».
Яшчэ прыклад - Венесуэла. Пасля прыходу да ўлады прэзідэнта Нікаласа Мадура блізкія да ўлады канцэрны скупілі ўсе найбольш значныя апазіцыйныя СМІ, а крытычна настроеным газетам перакрылі паветра, стварыўшы штучны дэфіцыт на паперу для друку. Акрамя таго, адзначаюць «Рэпарцёры без межаў», у Венесуэле быў прыняты закон, які забараняе публікацыі, у якіх «ставіцца пад сумнеў легітымна заснаваная ўлада».
Беспакаранасць аўтакратаў
«Той факт, што ў спісе ворагаў свабоды друку з'явіліся шматлікія новыя імёны, сведчыць аб тым, што аўтакраты і экстрэмісты ўсіх масцяў па-ранейшаму могуць быць упэўненыя ў беспакаранасці падаўлення свабодных СМІ», - заявіў старшыня праўлення «Рэпарцёраў без межаў» Міхаэль Радыскі (Michael Rediske).
З яго слоў, некаторыя дзяржаўныя лідары «дзесяцігоддзямі пераследуюць крытычна настроеных журналістаў, катуюць іх і забіваюць». Выхад ён бачыць у стварэнні пры генеральным сакратары ААН пасады спецыяльнага ўпаўнаважанага, у задачу якога ўваходзіла б абарона журналістаў.
Такі ўпаўнаважаны, мяркуе «Рэпарцёры без межаў», павінен стаць свайго роду «сістэмай ранняга папярэджання» для Рады Бяспекі і іншых органаў ААН на выпадак парушэння краінамі іх міжнародна-прававых абавязанняў у абароне журналістаў і свабоды друку. Да яго паўнамоцтваў праваабаронцы прапануюць аднесці і права праводзіць уласныя незалежныя расследаванні, калі ўлады тых ці іншых краін не шукаюць вінаватых ва ўжыванні гвалту да журналістаў.