ЕСПЧ аштрафаваў Расею за выкраданні людзей
- 19.12.2012, 9:07
Расея павінна выплаціць больш за 500 тыс. еўра сваякам васьмі чалавек, якія, як сцвярджаецца, былі выкрадзеныя службай бяспекі ў Чачні.
Яны зніклі ў 2002-2004 гадах і, як мяркуецца, іх ужо няма ў жывых, паведамляе ВВС.
Як заявілі суддзі ў Страсбургу, Расея парушыла чатыры артыкулы па правах чалавека. Яны таксама звярнулі ўвагу на шматлікія недахопы ў расследаванні гэтых знікненняў.
Чачня панесла цяжкія страты ў выніку ваенных сутыкненняў паміж федэральнымі войскамі і баевікамі, якія на працягу многіх гадоў ператварыліся ў сталы канфлікт.
Нераскрытыя злачынствы
У прэс-рэлізе, апублікаваным у аўторак, гаворыцца, што ў Еўрапейскі суд паступіў цэлы шэраг падобных пазоваў, што сведчыць аб «сістэматычнай праблеме нераскрыцця такіх злачынстваў».
«У больш чым 120 рашэннях, вынесеных судом, гаворка ішла аб падобных пазовах з нагоды парушэнняў адных і тых жа правоў чалавека, якія сталі вынікам знікненняў людзей на Паўночным Каўказе з 1999 года», - гаворыцца ў прэс-рэлізе.
У адным з пяці выпадкаў, разгледжаных у пастанове Еўрапейскага суда, гаворка ідзе пра падзеі лютага 2003 года, калі ўзброеныя людзі ў масках і ў камуфляжы, якія гаварылі на рускай мове, вывелі на досвітку траіх мужчын з іх дамоў, не даўшы ім нават апрануцца і абуцца.
Суддзі вырашылі, што былі парушаныя палажэнні Еўрапейскай канвенцыі аб правах чалавека, у прыватнасці, права на жыццё, аб забароне катаванняў і жорсткага стаўлення да зняволеных і знявазе іх годнасці, права на свабоду і бяспеку, а таксама права на эфектыўныя сродкі прававой абароны.
Усе выкрадання мелі месца ў Грозным, сталіцы Чачэнскай рэспублікі, якая была амаль цалкам разбураная падчас сутыкненняў, але цяпер у асноўным адбудаваная зноўку.
Тысячы зніклых без вестак
У дакладзе Савета Еўропы, прадстаўленым у верасні гэтага года, адзначана, што многія падобныя выпадкі былі разгледжаныя ў Страсбургскім судзе, які выносіў кожны раз падобныя пастановы.
Толькі ў адным 2009 годзе было пададзена амаль сто пазоваў ад жыхароў Паўночнага Каўказа, у асноўным з Чачні.
Савет Еўропы - асноўны назіральны орган па правах чалавека ў Еўропе - настойліва заклікаў Расею палепшыць прававую і нарматыўную базу, якая рэгулюе аперацыі па забеспячэнні бяспекі ў рэгіёне.
З часоў другой чачэнскай вайны 1999-2000 гадоў амаль пяць тысяч чалавек застаюцца ў спісах зніклых без вестак.
У пачатку 1990-х гадоў чачэнскія сепаратысты кінулі выклік Маскве і абвясцілі незалежнасць, аднак яны не змаглі супрацьстаяць ваеннай моцы федэральных падраздзяленняў, і кампанія 1999-2000 гадоў завяршылася ў асноўным паразай баявікоў.
«Гэтыя судовыя рашэнні не падзейнічалі асабліва на Расейскую Федэрацыю, паколькі скаргі працягваюць паступаць», - гаворыцца ў дакладзе.